Wouter Bos: ‘We mogen van ouderen best verwachten dat ze meer zelf gaan doen’
Bron: Trouw, 15 januari 2020
Meer dan nu zullen ouderen voor zichzelf moeten zorgen, en voor andere ouderen, voorspelt oud-minister Wouter Bos, voorzitter van de commissie Toekomst zorg thuiswonende ouderen.
Veel 65-plussers zijn fit genoeg om voor andere 65-plussers mantelzorger te zijn, stelt Wouter Bos vast. Ouderen moeten volgens de oud-minister wennen aan het idee dat er in de nabije toekomst minder vaak betaald zorgpersoneel is dat hen thuis kan helpen. De voorzitter van de commissie Toekomst zorg thuiswonende ouderen begrijpt dat het voor ouderen een heftige boodschap is.
“Eigen verantwoordelijkheid komt meer dan nu voorop te staan. Dat is noodzaak. Economen hebben becijferd dat er over tien jaar zoveel ouderen zijn dat een op de vier Nederlanders in de zorg zou moeten gaan werken. We zullen moeten bedenken hoe we minder een beroep gaan doen op betaalde krachten. Dat kan als mensen meer voor zichzelf en voor elkaar zorgen.
“Hoe? Er zijn nu al gemeenten die wooncoaches hebben om ouderen te adviseren hoe ze hun woning kunnen aanpassen bijvoorbeeld. Op tijd stappen zetten wordt belangrijker. In het land zijn al veel mooie initiatieven, vaak nog wel met het nadeel dat het meestal welgestelde ouderen zijn die hun zorg organiseren.”
Hoort zelf meer betalen, bijvoorbeeld voor het verpleeghuis, ook bij die eigen verantwoordelijkheid?
“De commissie vindt het een goede gedachte dat de voorzienbare kosten van het ouder worden waar mogelijk door mensen zelf worden bekostigd, in plaats van solidair gefinancierd. Dat is ingewikkeld, dat zien wij ook.
“Het is ook een goede gedachte om bijvoorbeeld voor ouderen die naar een verpleeghuis gaan, te zeggen: het wonen betaal je zelf en de zorg wordt vergoed. Ook dat is ingewikkeld, en ligt politiek gevoelig. Dat gaat voorlopig niet gebeuren, want als je dat nú invoert, heeft dat grote inkomensgevolgen. Maar het is als richting wel iets om te onderzoeken.
“Misschien moeten we ook het recht op huishoudelijke hulp uit de sfeer van rechten halen. En zeggen: dat betaal je zelf. Voor de armste groepen regelen we dat dan via de bijzondere bijstand.”
Waar blijven de betaalbare ouderenappartementen?
“We hebben woonvormen nodig die het ouderen makkelijk maken om elkaar bij te staan. Woningcorporaties moeten meer ambitie tonen en bouwen. Ze moeten daarvoor wel de ruimte krijgen. Er zijn meer tussenvormen nodig, tussen het eigen huis en een verpleeghuis in. Sommige ouderen wonen nu te lang thuis door de hoge drempels voor het verpleeghuis. Ook in die nieuwe woonvormen betalen ouderen zelf de huur, en loopt de zorg via de verzekeraar. Meer zorg zal digitaal gebeuren, met de tablet in de hand. Een nieuwe generatie ouderen is daarin al heel handig. We mogen van ouderen best verwachten dat ze meer zelf gaan doen.”